Narodowe Czytanie 2023

Po raz dwunasty odbyło się objęte patronatem prezydentów RP Narodowe Czytanie najwybitniejszych dzieł polskiej literatury. W tym roku wybór padł na unikalne dzieło Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem". W Czarnkowie na ogólnopolską akcję odpowiedziało kilkadziesiąt osób reprezentujących władze miasta, samorządy oraz instytucje publiczne. Co najważniejsze, nie zawiodła także młodzież.

Czarnków od początku wspiera popularną literacką akcję. W tym roku Andrzej Duda, w 160. rocznicę Powstania Styczniowego, zaproponował epicką powieść Orzeszkowej, jako symbol bohaterskiego zrywu Polaków w 1863 roku. Warto pamiętać, że było to największe i najdłużej trwające polskie powstanie narodowe. Zryw przeciwko rosyjskiemu zaborcy spotkał się z międzynarodowym poparciem Europy. Oddziały powstańcze liczyły ponad 200 tysięcy osób. Stoczono około 1200 bitew i potyczek. Bohaterski zryw, trwający pond rok, zakończył się klęską powstańców. Zginęły tysiące ludzi, jeszcze więcej skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię. Odwetowa pacyfikacja rosyjska przyniosła wiele tragedii i nieszczęść. Pamięć o powstaniu ożywiała jednak w kolejnych dziesięcioleciach nastroje patriotyczne, co przyczyniło się do odzyskania niepodległości pół wieku później. Nawiązując do współczesnych czasów, prezydent Andrzej Duda zauważył - Chciałbym, aby tegoroczna lektura pogłębiła też namysł nad tym, w jaki sposób współcześnie odczytujemy naszą historię i jak o niej pamiętamy. I żeby, zwłaszcza dzisiaj, w obliczu agresywnego rosyjskiego imperializmu, odwołując się do powstańczego czynu, powieść Orzeszkowej jeszcze bardziej umocniła przekonanie o podstawowym prawie każdego narodu do własnej wolności i suwerenności. Narodowe Czytanie odbyło się w 300 miejscach w ponad 40 krajach, m.in. w obu Amerykach, Afryce, Australii i Nowej Zelandii. Co ważne, Narodowe Czytanie odbyło się też w stu miejscach w Ukrainie.

W sobotnie przedpołudnie na Placu Wolności w Czarnkowie zgromadziło się wiele osób wspierających prezydencką akcję. Przygotowaniem zajęła się Miejska Biblioteka Publiczna, której pracownicy, wykorzystując eksponaty wypożyczone z Muzeum Ziemi Czarnkowskiej, stworzyli imponującą scenografię dziewiętnastowiecznej polskiej wsi. Przybyłych gości przywitał dyrektor Miejskiego Centrum Kultury Jan Pertek - Dziś nad czarnkowską Notecią czytać będziemy Nad Niemnem. Jak co roku oddaję głos przybyłym i zapraszam do wspólnego czytania pod kierownictwem pani Justyny Stachowiak, która przeprowadzi nas przez kolejne fragmenty dzieła. Jako pierwsi wystąpili starosta Feliks Łaszcz, wiceburmistrz Krzysztof Madaj i przewodnicząca RM Barbara Lipska. Po nich, przez ponad dwie godziny, zmagano się z dziejami rodzin Bohatyrowiczów i Korczyńskich przedstawionych w bajecznie opisanych wiejskich krajobrazach. Narodowe Czytanie nie jest konkursem ani popisem recytatorskim, wystąpić może każdy. Dla każdego przygotowany jest dyplom, plakietka oraz okolicznościowa kartka pocztowa. Jak przystało na przysłowiową polską gościnność, obficie serwowano kawę, herbatę i wspaniały owocowy tort.

Waldemar Dymek z córką Martą

Waldemar - Sprzyja nam słoneczna pogoda. Jest wspaniałe towarzystwo ludzi kochających literaturę. Widzimy się z wieloma nie po raz pierwszy, ale są też i nowe twarze. Mam wielką satysfakcję, że mogę być tutaj po raz kolejny. Akcja jest bardzo cenna, pokazuje nam narodowe dziedzictwo, piękną literaturę. Takie czytane kształtuje naszą świadomość i patriotyzm. Miło jest wspólnie poczytać, porozmawiać wypić razem kawę. Marta - Jest to fajne wydarzenie, można się spotkać w atmosferze i duchu czytania literatury. Jestem tutaj nie po raz pierwszy, jednak mam wrażenie, że w ubiegłym roku poszło mi nieco lepiej. Teraz byłam dobrze przygotowana, ale pojawił się stres. Nie znałam tej powieści, ale ten występ zachęcił mnie do przeczytania całości.

Piotr Pawłowski - czarnkowski radny

Jest to bardzo cenna inicjatywa, warta kontynuowania. Poznajemy kanony naszej literatury patriotycznej, wręcz obowiązkowej dla każdego Polaka. Zawsze jest to sztuka, która rozwija naszą wyobraźnię, pogłębia wiedzę i uwrażliwia na sprawy narodowe. Wartości tej akcji dodaje też patronat prezydencki. Ranga Narodowego Czytania rośnie z roku na rok. Zwiększa się, co widać w Czarnkowie, liczba osób zainteresowanych. Pojawia się też coraz większe grono młodzieży, a także dzieci z podstawówek. Wiele osób jest znakomicie przygotowanych. Widać, że akcja ta ma charakter wielopokoleniowy. To wspaniały czas na integrację i współpracę.

Krzysztof Maćkowiak - dyrektor SP nr 1

Jestem tutaj kolejny raz, obecnie jako dyrektor szkoły, a wcześniej jako radny miejski. To okazja, aby wyrazić swój patriotyzm i dumę z bycia Polakiem, a także dać dobry przykład młodzieży. Są dziś ze mną nauczycielki, rodzice oraz uczniowie. Nad Niemnem jest powieścią wyjątkową. Jej wartości dostrzegły nie tylko pokolenia czytelników i krytyków literatury, ale także, co dla mnie ważne, moi najbliżsi. Moja żona jest wielbicielką tej powieści. Jest dziś ze mną i wsłuchuje się w kolejne fragmenty powieści, także czytane przeze mnie, co dla mnie jest tyleż radością, co i wyzwaniem.

Uczniowie LO Czarnków

Lektura jest nam znana, ale tylko z fragmentów, które dziś czytamy. Nasza polonistka wiele nam opowiedziała o tym dziele, czujemy się zachęceni do przeczytania całości. Przygotowań czysto recytatorskich nie było. Spotkaliśmy się w pięć osób, poszło całkiem nieźle, więc zdecydowaliśmy się na publiczny występ. Nie jesteśmy tutaj na prośbę nauczycielki. Do czytania tego fragmentu zgłosiło się więcej chętnych. Dziś prezentują się najlepsi. Na co dzień czytamy nieco inną literaturę - science fiction, psychologię, literaturę popularno - naukową, ale też powieści  fabularne i historyczne, nawet Pana Tadeusza. Jesteśmy tutaj, bo przecież jesteśmy humanistami.
Piotr Keil